رقابت گرو میازاکی پسر با هایائو میزاکی پدر
پدر و پسری که دشمن یکدیگرند
فیلم کارتونی gedo senki (به معنای «داستان های زمین دریایی») موفقیت زیادی را کسب کرده است.این فیلم کاری است از سینمای ژاپن و محصولی است از استودیوی معتبر و مشهور فیلمسازی آن به نام گیبلی و ابتدا در ژاپن به پرفروش ترین فیلم تبدیل شد و سپس به فستیوال معتبر ونیز ایتالیا رفت. آنجا هم استقبال زیادی ازآن صورت گرفت و سرانجام در قاره آمریکا و بخشی عمده از اروپا به نمایش درآمده، به طوری که ۵۰ کشور را در این دو قاره شامل شده است.
در همین راستا در سکانس آغازین فیلم gedo senki نمای تکان دهنده ای دیده می شود که بی ارتباط با پدر و پسر فوق و احساس شان نسبت به یکدیگر نیست. درآن صحنه یک پرنس جوان که به ستوه آمده با ضربات چاقو پدرش را به طرز بی رحمانه ای می کشد. «گورو»ی ۳۹ ساله می گوید: «چون نخستین فیلم بلند کارتونی ام را ساخته ام، از دید پدرم تبدیل به رقیب او شده ام و چه من بخواهم و چه خیر، وی به قضیه این طور نگاه می کند.»
با این حال حتی گورو میازاکی هم ملاحظه مسائل را نمی کند و در صحبت های رسمی و مصاحبه هایش وقتی می خواهد از پدرش یاد کند، به جای لفظ پدر نام او را به طور کامل تکلم می کند. گورو همپا با برخی رسانه های ژاپن مدعی است که پدرش بشدت مخالف با این بوده که وی فیلم «داستان های زمین دریایی» را کارگردانی کند و او را برای این کار کوچک می دانسته است.
گورو در ارتباط با این فیلم که براساس سری کتاب های فانتزی اورسولا کی لگوئن به نام «زمین های دریایی» ساخته شده است، می گوید: «وقتی هایائو میازاکی شنید که قرار است من یک کار انیمیشن دوساعته را به تنهایی کارگردانی کنم، جاخورد و آشکارا گفت که این کار نشانه بی فکری استودیوی سازنده فیلم است. او حتی گفت که آن کار باعث تخفیف درجه و اعتبار آن قصه و کل هنر انیمیشن خواهدشد.»
●همیشه غایب
گورو همچنین می گوید که در دوران کودکی و نوجوانی اش پدر خود را بسیار به ندرت می دیده، زیرا وی همیشه بشدت مشغول کار بوده است.
«من به لحاظ هنری و به عنوان یک کارگردان هایائومیازاکی را بشدت قبول دارم و به او نمره ۱۰۰ از حداکثر ۱۰۰ می دهم، اما به لحاظ خانوادگی و به عنوان یک پدر نمره او صفر بود. حتی از موقعی که من شکل گرفتم و نوجوان و صاحب ایده هایی شدم، هرگز با من حرف نمی زد و ارتباط و مکالمه ای بین ما وجودنداشت. کار به جایی کشید که مجبور شدم برای شناخت هرچه بیشتر پدرم و آشنایی با ایده های او، دائماً پای فیلم های او بنشینم و آنها را مکرراً تماشاکنم.»
گورو همچنین می گوید: در کودکی و نوجوانی هم به کار در عرصه فیلم های انیمیشن علاقه مند بوده اما در آن مرحله و مقطع به این نتیجه رسید که بهتر است به دنبال آن نرود و چنان چیزی را به عنوان شغل آینده اش انتخاب نکند.
«من احتمالاً نه استعداد پدرم را در فیلمسازی داشتم و نه توان او را در کشیدن و طراحی چیزهای مختلف را. تازه فرض کنید که داشتم. درآن صورت بلافاصله با خود وی قیاس می شدم و می گفتند که من کاری نکرده و فقط کارهای هایائو میازاکی را تکرار کرده ام. با آن اوصاف دیدم بهتر است که اصلاً راه دیگری را انتخاب کنم. این به واقع راه و نتیجه و فکری بود که درآن زمان بدان رسیدم.»
این چنین بود که گورو میازاکی به تحصیل در رشته جنگل شناسی و بررسی محیط زیست پرداخت و طراح و گرافیست شد و طرح موزه ای را هم که کارهای پدرش را معرفی می کرد، ریخت که این موزه تا سال پیش به کار خود ادامه داد، تا این که سرانجام نوبت به ساخت و کارگردانی فیلم gedo senki رسید. لازمه این امر ۱۰ ماه کار سخت و پیگیر بود که در آن هیچ کمک و نظر مشورتی را از پدرش دریافت نداشت و البته طالب آن نیز نشد تا این فرضیه که می گوید آنها واقعاً دشمن یکدیگرند، قوت بیشتری بیابد.
با این حال همانطور که قبلاً گفتیم تا فیلم اکران شد، به صدر جدول پرفروش ها در ژاپن صعود کرد و تا اوایل مهرماه در همانجا قرارداشت و در این راه بر فیلم های پرهزینه هالیوودی مثل «دردهای دریایی کارائیب۲» که پرفروش ترین فیلم امسال دنیا بوده است، سایه انداخت.
●اختلاف نظر
منتقدان و تماشاگران برسر این که Gedo senki کار برجسته ای است یا خیر، اتفاق نظر ندارند.برخی رویکرد گورو را به شیوه ای مینی مالیستی در این فیلم پسندیده اند ولی در نقطه مقابل بعضی بر این باورند که این فیلم فاقد روح و نشاط کارهای قبلی استودیو گیبلی است که spirited away همچنان از بارزترین آنها به شمار می آید.
لگوئن نویسنده کتاب های «زمین های دریایی» هم که گورومیازاکی فیلمش را براساس آن کتب ساخته است، از دیدن این فیلم ابراز نارضایتی کرده و گفته است که میازاکی نباید قسمت هایی از قصه را عوض می کرد. یکی از آنها همان نمای کشته شدن پدر به دست پسر در بخش آغازین فیلم است که پیشتر هم از آن یاد کردیم.
لگوئن می گوید: «سینما و ادبیات دو مدیوم و هنر به کلی متفاوت اند و بدیهی است که یک فیلم نمی تواند عین کتاب و دقیقاً همان چیز باشد، اما انتظار و توقعی که هر نویسنده ای و منجمله من داریم، این است که یک میزان مشخص از وفاداری ازسوی فیلمساز به نویسنده و اثر هنری وی اعمال شود و خط و ربط کلی و اصل داستان را محفوظ نگه دارد، آن هم در مورد کتاب هایی که بسیار مشهور و پرفروش اند و ۴۰ سال است که تجدید چاپ می شوند، اما گورو میازاکی این کار را نکرده است.»
با این حال شایع است که «پدر» یعنی هایائو میازاکی در یک نشست خصوصی و در میان جمعی کوچک از هنرمندان کار پسرش را در فیلم فوق «صادقانه» خوانده و این را حتی به سوزوکی که تهیه کننده فیلم بوده، نیز گفته است.
